Παθήσεις Στροφικού Πετάλου

Ο ώμος αποτελείται από τρία βασικά μέρη, το βραχιόνιο, την ωμοπλάτη και την κλείδα.

Το στροφικό πέταλο με την σειρά του, αποτελείται από τέσσερις μύες και τους τένοντες τους οι οποίοι ξεκινούν από την ωμοπλάτη και καταλήγουν την κεφαλή του βραχιόνιου καλύπτοντάς την. Οι τέσσερις μύες είναι:

• Ο υπερακάνθιος στην κορυφή.

• Ο υποπλάτιος μπροστά.

• Ο υπακάνθιος πίσω και πάνω.

• Ο έλασσον στρογγυλός πίσω και κάτω.

Οι μύες του στροφικού πετάλου εκφύονται από την ωμοπλάτη και συγκλίνουν προς το βραχιόνιο όπου καταφύονται σε συνέχεια ο ένας δίπλα στον άλλο, σχηματίζοντας μια δομή που ομοιάζει με πέταλο. Οι μύες του στροφικού πετάλου συνεργάζονται σχεδόν σε όλες τις κινήσεις του ώμου ώστε να επιτύχουν την απαγωγή, την πρόσθια κάμψη, την έσω και έξω στροφή. Η ομαλή συνεργασία τους είναι απαραίτητη τόσο για την κίνηση όσο και για την σταθεροποίηση της κεφαλής του βραχιόνιου στην ωμογλήνη της ωμοπλάτης.

Οι πιο βασικές παθήσεις του στροφικού πετάλου είναι:

• Τενοντίτιδα υπερακανθίου.

• Οξεία ασβεστοποιός τενοντίτιδα.

• Σύνδρομο πρόσκρουσης στροφικού πετάλου- ρήξη τενοντίου πετάλου.

• Ρήξη μακράς κεφαλής δικεφάλου.

Το σύνδρομο στροφικού πετάλου προκύπτει από τη συνεχόμενη τριβή του τένοντα πάνω στην οστική προεξοχή της ωμοπλάτης, το ακρώμιο (σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής). Κατά τις κινήσεις του άνω άκρου και καθώς έρχεται ο ώμος σε ακραίες θέσεις, οι τένοντες του στροφικού πετάλου παγιδεύονται ανάμεσα στο βραχιόνιο και το ακρώμιο της ωμοπλάτης. Πιο ευάλωτος σε αυτή την παθολογία είναι ο τένοντας του υπερακανθίου. Αυτή η συνεχόμενη παγίδευση, προκαλεί υποτροπιάζοντα επεισόδια τενοντίτιδας και επιφέρει σταδιακά την εξασθένιση του τένοντα. Τελικό αποτέλεσμα του συνδρόμου πρόσκρουσης στροφικού πετάλου είναι η ρήξη των τενόντων, που διαταράσσει τις κινήσεις του ώμου και οδηγεί σε αρθρίτιδα.

Συμπτώματα

• Πόνος στην περιοχή της άρθρωσης του ώμου, η εμφάνιση του οποίου μπορεί να οξεία (τραυματική ρήξη) ή σταδιακά επιδεινούμενη (εκφυλιστική ρήξη).

• Πόνος που αντανακλά μέχρι και την περιοχή του αγκώνα.

• Νυχτερινή εμφάνιση του πόνου. Ο ασθενής εμφανίζει διαταραχές του ύπνου εξαιτίας του πόνου και αδυνατεί να κοιμηθεί.

• Μυική αδυναμία. Ο ασθενής αδυνατεί να πραγματοποιήσει τις καθημερινές του δραστηριότητες, ακόμη και να σηκώσει ένα αντικείμενο μικρού βάρους.

• Δυσκαμψία-απώλεια της κινητικότητας της περιοχής. Ο ασθενής αναφέρει δυσκολίες σε απλές δραστηριότητες, όπως να χτενιστεί και να πλυθεί.

Θεραπεία

Συντηρητική Θεραπεία

Η συντηρητική θεραπεία στοχεύει κυρίως στην υποχώρηση των επώδυνων συμπτωμάτων και μπορεί να περιλαμβάβει τα εξής:

• Φαρμακευτική αγωγή για αντιμετώπιση του οξέως πόνου με τη χρήση αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

• Επιθέματα πάγου και ξεκούραση.

• Ενέσεις κορτιζόνης: Σε κάποιες περιπτώσεις έχει ένδειξη η έκχυση κορτιζόνης.

• Φυσικοθεραπεία.

Χειρουργική Θεραπεία

Στις περισσότερες περιπτώσεις η χειρουργική αποκατάσταση γίνεται αρθροσκοπικά, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον ασθενή να επιστρέψει σπίτι του την ίδια κιόλας μέρα. Γίνεται Αρθροσκοπική Συρραφή. Η αρθροσκοπική αποκατάσταση της ρήξεως του στροφικού πετάλου του ώμου είναι μια συνηθισμένη διαδικασία αλλά απαιτεί εξειδικευμένη κατάρτιση όχι μόνο για το στάδιο της αποκατάστασης του τένοντα αλλά και για την σωστή κρίση του τρόπου που θα επιδιορθώσουμε την ρήξη. Η ποιότητα του τένοντα επηρεάζει και το μέγεθος της φθοράς και είναι μεγάλης σημασίας για την περίοδο της αποκατάστασής του και την επιτυχή έκβαση της χειρουργικής επέμβασης.

Η τενοντίτιδα υπερακανθίου είναι η πιο συχνή μορφή τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου. Το στροφικό πέταλο σχηματίζεται από τεσσερις μύες τον υπερακάνθιο, τον υπακάνθιο, τον υποπλάτιο και τον ελάσσωνα στρογγυλό. Ο τένοντας του υπερακανθίου είναι επιρρεπής στις φλεγμονές λόγω της θέσης και της λειτουργίας του, που τον οδηγεί σε πιό έντονη καταπόνηση.

Συμπτώματα

Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

• Πόνος και αίσθημα καψίματος στην περιοχή του ώμου. Συνήθως ο πόνος είναι εντοπισμένος στην περιοχή του ώμου, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να αντανακλά στην ωμοπλάτη, τον αυχένα ή το βραχίονα.

• Ενοχλήσεις και πόνος κατά τη διάρκεια του ύπνου όταν το άτομο ακουμπά στον ώμο που πάσχει.

• Περιορισμένη κινητικότητα του χεριού, όπου ο ασθενής παρατηρεί ότι δε μπορεί να σηκώσει ψηλά το χέρι του ή να το στρέψει προς την πλάτη του.

Θεραπεία

Συντηρητική Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες όπως η ηλικία του ασθενούς, η κατάσταση της υγείας του, η σοβαρότητα της πάθησης, επεμβάσεις που μπορεί να έχουν προηγηθεί, η αντοχή σε κάποια φάρμακα κ.α.

Αρχικά η θεραπεία συνίσταται σε:

• Ανάπαυση του πάσχοντος άκρου σε φάκελο ανάρτησης ώμου και στην αποφυγή οποιαδήποτε κίνησης που θα μπορούσε να επιβαρύνει την πάθηση.

• Χρήση θερμοφόρας ή παγοθεραπεία (ανάλογα την αντίδραση του ασθενή) για δέκα έως είκοσι λεπτά την ημέρα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση στο άτομο που πάσχει.

• Φαρμακευτική αγωγή για αντιμετώπιση του οξέως πόνου με τη χρήση αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

• Φυσικοθεραπεία.

• Ενδαρθρικές εγχύσεις κορτιζόνης.

• Εγχύσεις θρομβοκυττάρων.

Χειρουργική Θεραπεία

Στις περιπτώσεις ασθενών με ανατομικά προβλήματα και όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μοναδική λύση. Η επέμβαση εκτελείται αρθροσκοπικά με χρήση κάμερας και μικρές τομές ενός εκατοστού και η αποκατάσταση είναι άμεση. Γίνεται διεύρυνση του υπακρωμιακού χώρου και εάν συνυπάρχουν ρήξεις τενόντων γίνεται συρραφή με ειδικές άγκυρες. Ο πόνος εξαλείφεται πολύ γρήγορα και μέσα σε ένα σχετικά μικρό διάστημα ακολουθώντας ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης ο ασθενής ανακτά πλήρως την κινητικότητα του ώμου.

Η ασβεστοποιός τενοντίτιδα εμφανίζεται όταν σχηματίζονται εναποθέσεις αλάτων ασβεστίου στους τένοντες του ώμου, ειδικά στους τένοντες του στροφικού πετάλου. Αυτή η συσσώρευση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ενώ η ακριβής αιτία παραμένει ασαφής, η πάθηση είναι πιο συχνή σε γυναίκες μεταξύ 30 και 60 ετών. Η διάρκεια των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει από κάποιες εβδομάδες έως μήνες.

Συμπτώματα

Οι ασθενείς μπορεί να αναφέρουν:

• Έντονος πόνος στην πρόσθια ή έξω επιφάνεια του ώμου. Ο πόνος μπορεί να αντανακλά μέχρι τον αγκώνα καθώς και μέχρι το λαιμό (αυχένα) και την πλάτη.

• Νυχτερινός πόνος που ξυπνάει τον ασθενή, ειδικά αν κοιμάται πάνω στον πάσχοντα ώμο.

• Αδυναμία του άνω άκρου.

• Περιορισμό της κίνησης, δυσκολία εκτέλεσης κινήσεων του ώμου, δυσκαμψία.

Πέρα από την κλινική εξέταση ο γιατρός θα ζητήσει υπερηχογράφημα του ώμου για να εξετάσει την ακεραιότητα του τένοντα, την παρουσία υγρού καθώς και το μέγεθος και την θέση της ασβέστωσης. Θα χρειαστεί επίσης ακτινογραφία ώστε να επιβεβαιωθεί ότι ο πόνος και η δυσκαμψία οφείλονται σε ασβέστωση και όχι σε κάποια άλλη αιτία όπως σε οστεοαρθρίτιδα του ώμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και περαιτέρω διερεύνηση με μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία

Συντηρητική Θεραπεία

• Ξεκούραση και Ανάπαυση.

• Παγοθεραπεία.

• Φυσικοθεραπεία.

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

• Ένεση κορτιζόνης μόνη ή σε συνδυασμό με άλλες βιολογικές θεραπείες.

Χειρουργική Θεραπεία

Εάν αυτές οι θεραπείες είναι ανεπιτυχείς ή εάν η κατάσταση είναι σοβαρή, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση με ελάχιστα παρεμβατική τεχνική – αρθροσκόπηση, κατά την οποία με χρήση μικροσκοπικών τομών ο χειρουργός προωθεί μια κάμερα, απεικονίζει την συσσώρευση του ασβεστίου και την αφαιρεί με άμεση όραση. Στις περιπτώσεις που το ασβέστιο έχει δημιουργήσει ρήξη των τενόντων της περιοχής, τότε την ίδια στιγμή γίνεται και συρραφή των τενόντων.

Ο δικέφαλος μυς ξεκινά – μέσω δύο τενόντων – από την περιοχή του ώμου και καταλήγει – μέσω ενός τένοντα – στην άρθρωση του αγκώνα. Στον ώμο ο πρώτος τένοντας είναι η βραχεία κεφαλή που ξεκινάει από ένα σημείο κοντά στην άρθρωση (κορακοειδής απόφυση) και σπανίως δημιουργεί προβλήματα, ενώ ο δεύτερος τένοντας είναι η μακρά κεφαλή, ξεκινάει μέσα από την άρθρωση του ώμου και αποτελεί δυστυχώς αιτία συχνών προβλημάτων.

Η ρήξη του δικεφάλου στην περιοχή του αγκώνα δεν είναι σπάνιος τραυματισμός. Ο συνήθης μηχανισμός κάκωσης είναι άρση βάρους μεγαλύτερου από 40 κιλά, με τον αγκώνα σε κάμψη 90 μοιρών. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα που λαμβάνουν αναβολικά και γενικά σε αθλητές άρσης βαρών και είναι αποτέλεσμα χρόνιου ερεθισμού και εκφύλισης

Συμπτώματα

Οι ασθενείς που πάσχουν από ρήξη του τένοντα του δικέφαλου παραπονούνται για:

• Ξαφνικό οξύ πόνο στον αγκώνα ή στον ώμο. Ο πόνος εκδηλώνεται ανάλογα με τη θέση της ρήξης. Συνήθως, υπάρχει ένα ιστορικό ξαφνικής έκκεντρης δύναμης με τον αγκώνα σε κάμψη.

• Διόγκωση στο άνω τμήμα του βραχίονα.

• Σε ασθενείς με ρήξη του καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου παρατηρείται εκχύμωση, οίδημα και ευαισθησία στο εσωτερικό του αγκώνα.

Θεραπεία

Συντηρητικη Θεραπεία

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

• Φυσικοθεραπεία.

• Ενέσεις (κορτικοστεροειδή, τοπικά αναισθητικά και PRP).

Χειρουργική Θεραπεία

Επιλέγεται συνήθως σε ανθεκτικές περιπτώσεις ή ρήξεις του τένοντα σε νέους και δραστήριους ασθενείς-αθλητές ή χειρονακτικά εργαζόμενους και αφορά αρθροσκοπικής τενοτομής σε ηλικιωμένα άτομα και ενδο- ή εξωαρθρικής τενοντόδεσης σε νεότερους ηλικιακά και πιο δραστήριους ασθενείς.

Η επέμβαση είναι σχετικά εύκολη, είναι δυνατόν να γίνει με περιοχική αναισθησία και δεν απαιτεί παραμονή στο νοσοκομείο. Η έγκαιρη θεραπεία της ρήξης του δικεφάλου, έως 2 – 3 εβδομάδες από τον τραυματισμό, εξασφαλίζει ένα άριστο κλινικό αποτέλεσμα και ο ασθενής επανέρχεται στις προ του τραυματισμού δραστηριότητες του.