Ολική αρθροπλαστική γόνατος

Η αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί μια ευρέως διαδεδομένη επέμβαση που χρησιμοποιείται για να αντικαταστήσει τις φθαρμένες και κατεστραμμένες επιφάνειες του γόνατος.

Αντικαθιστώντας αυτές τις επιφάνειες με ένα εμφύτευμα ο ασθενής ανακουφίζεται από το αίσθημα του πόνου. Αυξάνει το εύρος κίνησης της άρθρωσης του και επιστρέφει, κατ’ αυτόν τον τρόπο, στις καθημερινές του δραστηριότητες.

Η παραδοσιακή και πιο ευρέως διαδεδομένη προσπέλαση βασίζεται σε μια μεγάλη κάθετη τομή του δέρματος στο κέντρο του γόνατος.Η επέμβαση γίνεται μέσω μιας μικρής τομής (7-10 εκατοστά) στην πρόσθια επιφάνεια του γονάτου.

Δια μέσου αυτής της τομής αποφεύγεται η διαταραχή των μυών και η διατομή του τένοντα του τετρακέφαλου. Η κινητοποίηση του ασθενούς είναι άμεση και η επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες πολύ γρήγορη (οδήγηση, σκαλοπάτια, άθληση). Αντιθέτως, στην ελάχιστα επεμβατική ολική αρθροπλαστική γόνατος χρησιμοποιείται μια μικρότερη τομή στο δέρμα και μια λιγότερο επεμβατική τεχνική. Στόχος είναι η μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και ο χρόνος ανάρρωσης του ασθενούς.Ωστόσο, σε αντίθεση με την παραδοσιακή μέθοδο, η ελάχιστα επεμβατική τεχνική δεν ενδείκνυται για όλους τους ασθενείς. Ο θεράπων ιατρός οφείλει να εκθέσει και να εξηγήσει επαρκώς όλες τις δυνατές χειρουργικές επιλογές

Η πιο κοινή αιτία του χρόνιου πόνου και της ανικανότητας των γονάτων είναι η αρθρίτιδα. Η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η μετατραυματική αρθρίτιδα είναι οι πιο κοινές μορφές.

Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται συνήθως στους ανθρώπους 50 ετών και άνω και συχνά στα άτομα με ένα οικογενειακό ιστορικό αρθρίτιδας. Ο χόνδρος που καλύπτει τα οστά του γονάτου μαλακώνει και καταστρέφεται. Τα οστά τρίβονται το ένα με το άλλο, προκαλώντας πόνο και ακαμψία.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια στην οποία η αρθρική μεμβράνη παχύνεται και φλεγμαίνει, παράγοντας πάρα πολύ αρθρικό υγρό που διατείνει (φουσκώνει) την άρθρωση. Αυτή η χρόνια φλεγμονή μπορεί να βλάψει το χόνδρο και να προκαλέσει τελικά την απώλεια του, με αποτέλεσμα τον πόνο, και την ακαμψία.

Η μετατραυματική αρθρίτιδα μπορεί να ακολουθήσει έναν σοβαρό τραυματισμό των γονάτων. Ένα κάταγμα στο γόνατο ή σοβαρή συνδεσμική κάκωση στο γόνατο αλλάζει την εμβιομηχανική προκαλώντας αυξημένες φορτίσεις που με τη πάροδο του χρόνου προκαλούν βλάβη στον αρθρικό χόνδρο, οδηγώντας σε πόνο και περιορισμό της λειτουργίας της άρθρωσης.

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί τη μοναδική οριστική θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας τελικού σταδίου. Τα τελευταία χρόνια και σε σχέση με ασθενείς που κληθήκαμε να χειρουργήσουμε στο παρελθόν, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αρθροπλαστική γόνατος είναι πλέον νεότεροι, ή αν είναι ηλικιωμένοι, είναι αρκετά δραστήριοι.

Η προετοιμασία για την άρθροπλαστική γόνατος περιλαμβάνει εξέταση από έναν ορθοπεδικό χειρουργό και πιθανές απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. ακτινογραφίες). Ενημέρωση για την επέμβαση, φαρμακευτική αγωγή, διατροφικές οδηγίες και πιθανή φυσιοθεραπεία πριν από την επέμβαση.

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος αφορά στην αντικατάσταση του τραυματισμένου ή κατεστραμμένου μέρους του γόνατος με εμφυτεύματα.

Στην κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος, πραγματοποιείται μία τομή 25 – 30 εκατοστών. Αφού διαμορφωθούν κατάλληλα τα οστά της άρθρωσης (μηριαίο, κνήμη, επιγονατίδα) και διορθωθούν τυχόν αξονικές παραμορφώσεις, στερεώνονται τα μεταλλικά μέρη της τεχνητής άρθρωσης. Ανάμεσα τους παρεμβάλλεται μία επιφάνεια τριβής από υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλένιο

Στην ελάχιστα επεμβατική ολική αρθροπλαστική γόνατος, παρ’ όλο που η χειρουργική επέμβαση βασίζεται στις ίδιες αρχές με την κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος, η τομή και οι αποκολλήσεις των μαλακών ιστών είναι μικρότερες.

Ωστόσο, τα χειρουργικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία του μηρού και της κνήμης είναι ειδικά σχεδιασμένα για τοποθετηθούν σωστά οι προθέσεις. Κατά την αρθροπλαστική γόνατος ασθενής συνήθως υπόκειται σε επισκληρίδιο αναισθησία, και σε μερικές περιπτώσεις σε ολική νάρκωση, ανάλογα με την ηλικία του ασθενή.

Κατά τη διαδικασία αρχικά γίνεται προετοιμασία του οστού, δηλαδή οι κατεστραμμένες επιφάνειες του χόνδρου αφαιρούνται μαζί με μια μικρή ποσότητα υποκείμενου οστού. Στη συνέχεια αφαιρείται ο χόνδρος και το οστό αντικαθίστανται με μεταλλικά προθέματα τιτανίου που αναδημιουργούν την επιφάνεια της άρθρωσης.

Μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής μεταφέρεται στο δωμάτιο ανάρρωσης, όπου παραμένει μέχρι να επανέλθει πλήρως από την αναισθησία. Ο ασθενής παραμένει 3 ημέρες στο νοσοκομείο κατά τις οποίες κινητοποιείται άμεσα και ακολουθεί ένα εξατομικευμένο πλάνο φυσικοθεραπειών. Το χειρουργείο διαρκεί περίπου 60 – 90 λεπτά.

Οι περισσότεροι ασθενείς σηκώνονται και περπατούν την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης ή την επόμενη. Για την αποκατάσταση χρειάζονται φυσικοθεραπείες και συγκεκριμένες ασκήσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργικότητας του γονάτου.

Μετεγχειρητικά ακολουθείται ένα ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για 3 - 4 εβδομάδες, ώσπου ο ασθενής να μπορεί να ανέβει σκάλες χωρίς βοήθεια. Η πλήρης επάνοδος σε όλες τις δραστηριότητες επιτυγχάνεται με την πάροδο 2 - 3 μηνών.