Κύφωση - Σκολίωση

Σκολίωση ονομάζεται η πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης πέρα από το φυσιολογικό (10 μοίρες), που προκαλεί τρισδιάστατη παραμόρφωσή της, ενώ ως κύφωση χαρακτηρίζεται η πάθηση κατά την οποία η ράχη του ανθρώπου (η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης) παρουσιάζει αυξημένη κύρτωση (καμπούρα).

Σκολίωση είναι η τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή η πλάγια κλίση και στροφή των σπονδύλων. Η λέξη προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ‘σκολιός’, που σημαίνει στραβός.

Η πιο συχνή εμφάνισή της, είναι κατά την εφηβική ηλικία ενός ατόμου, (80% των περιπτώσεων εντοπίζονται σε εφήβους και αφορά στο 1,5% – 4,5% του μαθητικού πληθυσμού), αλλά μπορεί να συμβεί και νωρίτερα, ακόμα και στην νηπιακή ηλικία. Στην ενήλικη ζωή η σοβαρή εκφύλιση της σπονδυλικής στήλης ή η εξέλιξη μίας παραμελημένης εφηβικής σκολίωσης μπορεί να οδηγήσει στη σκολίωση των ενηλίκων. Σε όσο μικρότερη ηλικία εμφανιστεί τόσο πιο επιθετική είναι συνήθως.

Η αιτιολογία της σκολίωσης είναι απροσδιόριστη, σίγουρα όμως φαίνεται πως τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη σκολίωση μπορεί να αφορούν σε χρόνια μυοσκελετικά επώδυνα σύνδρομα, δυσμορφία του σκελετού και επιβάρυνση του καρδιοαναπνευστικού συστήματος.

Βάσει του αιτίου που την προκαλεί, η σκολίωση διακρίνεται σε ιδιοπαθή (80% των σκολιώσεων), όπου το αίτιο είναι άγνωστο και σε δευτεροπαθή (20% των σκολιώσεων), όπου εντοπίζεται κάποιο συγκεκριμένο αίτιο (οστεοπόρωση, νευρομυϊκές παθήσεις, ρευματολογικά νοσήματα κ.α.).

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της σκολίωσης ξεκινά από την έγκαιρη διάγνωση και την πλήρη αξιολόγηση του προβλήματος. Είναι σωστό η θεραπεία να σχεδιάζεται για κάθε ασθενή ξεχωριστά και να λαμβάνει υπ’ όψιν τα συνοδά νοσήματα και τις ιδιαιτερότητές του.

Συντηρητική Θεραπεία

Οι θεραπευτικές μέθοδοι που κατά κανόνα χρησιμοποιούνται είναι:

• Kατάλληλος θεραπευτικός κηδεμόνας, η χρήση του οποίου κύριο στόχο έχει την αναχαίτιση της εξέλιξης της νόσου και μιας περαιτέρω παραμόρφωσης. Στον ασθενή γίνεται μια ειδική, εύκολη μέτρηση και ο κηδεμόνας κατασκευάζεται βάσει των δεδομένων της μέτρησης και σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού.

• Eιδικό πρόγραμμα ασκήσεων. Το πρόγραμμα καταρτίζεται από τον ιατρό και είναι εξατομικευμένο, ώστε να στοχεύει στις ανάγκες και στις δυνατότητες του κάθε ασθενή.

• Aντιμετώπιση τυχόν συνοδών νοσημάτων.

Χειρουργική Θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση για την σκολίωση αποτελεί θεραπευτική επιλογή μόνο σε μεγάλες σκολιώσεις και μόνο όταν μια σωστή συντηρητική θεραπεία, με κηδεμόνα (όταν πρόκειται για παιδιά) και Ειδικές Ασκήσεις για την Σκολίωση (PSSE) (σε ενηλίκους) έχει αποτύχει να ελέγξει την επιδείνωση της σκολίωσης και υπάρχει σημαντικά μειωμένη ποιότητας ζωής του ασθενούς. Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση σύμφωνα με την Scoliosis Research Society (SRS) περιλαμβάνουν σκολιώσεις άνω των 45 μοιρών σε παιδιά που ακόμα αναπτύσσονται και σκολιώσεις άνω των 50 μοιρών για ενηλίκους. Η συνήθης χειρουργική επέμβαση για την σκολίωση είναι η σπονδυλοδεσία (spinal fusion). Πραγματοποιείται κυρίως για αισθητικούς σκοπούς, καθώς μόνο σε σκολιώσεις άνω των 80 μοιρών φαίνεται να υπάρχουν σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.

Ο σκοπός της σπονδυλοδεσίας είναι η διόρθωση του κυρτώματος και η σταθεροποίηση του με ισχυρά υλικά σε μία καλύτερη θέση.

Η κύφωση (από την αρχαιοελληνική λέξη ‘κυφός’, η οποία σημαίνει ‘καμπούρα’) είναι μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης που δημιουργεί κύρτωση (σκυφτή στάση). Κάθε άνθρωπος έχει φυσιολογική κύφωση 20ο - 40ο. Πέραν αυτού θεωρείται παθολογική.

Πρόκειται για μια πάθηση που συναντάται από την παιδική μέχρι και την τρίτη ηλικία, συνηθέστερα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Η κυφωτική στάση μπορεί να προκληθεί από την κακή στάση του σώματος, γεγονός που παρατηρείται κυρίως στα μη γυμνασμένα άτομα. Επιπλέον, στα παιδιά και τους εφήβους απαντάται η ιδιοπαθής κύφωση, τα αίτια της οποίας δεν είναι γνωστά. Στις μεγαλύτερες ηλικίες , προκαλείται από άλλα αίτια, όπως οστεοπόρωση, αρθρίτιδα, κλπ. Με την πάροδο του χρόνου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αύξησης της κυφωτικής γωνίας , καθώς σταδιακά χάνεται το σφρίγος και η ισορροπία του κορμού.

Θεραπεία

Συντηρητική Θεραπεία

Στις λειτουργικές κυφώσεις βοηθά η σωματική άσκηση και η φυσικοθεραπεία με πολύ καλά αποτελέσματα. Στις οργανικές κυφώσεις όταν η καμπύλη είναι πάνω από 40˚ - 45˚ τότε συστήνεται η χρήση κηδεμόνα.

Ο κηδεμόνας κυφώσεως έχει σαν αρχή την εφαρμογή 3 σημείων πίεσης με ανύψωση των ώμων, πίεση στην κοιλιακή χώρα για τη διόρθωση της οσφυϊκής λόρδωσης και οπίσθια πίεση με οπίσθιο κεντρικό πίεστρο και, εφόσον έχομε καλή εφαρμογή του ωραρίου, τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά.

Χειρουργική Θεραπεία

Η χειρουργική αντιμετώπιση εφαρμόζεται σε κυφώσεις πάνω από 70˚ και η σπονδυλοδεσία εκτείνεται από τον Θ2 έως τον Ο3 σπόνδυλο.

Ο στόχος του χειρουργείου είναι να επαναφέρει τις φυσιολογικές καμπύλες της Σπονδυλικής Στήλης.